Dolmakalem kullanmak analog yaşamın bir parçası ve zevkli bir deneyimdir, ancak dolmakalem terminolojisi ve terimleri gözünüze biraz karışık gelebilir. Bu terimlerden bazılarının ne anlama geldiğini izah etmek için, en yaygın kullanılan dolmakalem terimlerinin çoğunu göstermek için görsel bir sözlük hazırladık. Bazı terimlerin Türkçe'ye tercüme edilmesi zor olduğu için, yanlarına terimlerin İngilizce karşılıklarını da ekledik.
Güzel yazı sanatı demektir. Kültürel beğeniler farklılık gösterdiği için her toplumda farklı kaligrafi teknikleri geliştirilmiştir. Genellikle divit kalemler kullanılarak yazılır.
Mürekkep haznesi olan uçlu bir kalem olup, halefi divite benzer, ancak ondan farklı olarak mürekkep haznesine sahiptir ve mürekkebe batırılması gerekmez. Kalem mürekkebi hazneden bir kanal aracığıyla geçirerek uca iletir, yer çekimi ve kılcallık sayesinde kağıda aktarır.
1950’lerde ilk kez ortaya çıktıklarında pratik ve ucuz olmaları nedeniyle dolma kalemi tahtından eden tükenmez kalemler günümüzde hala dünya genelinde en yaygın kullanılan, muhtemelen sizin de her gün gördüğünüz bir kalem türüdür. Uçta bulunan dönen top macun kıvamındaki mürekkebin kağıda aktarılmasını sağlar. Dolma kalemlerle kıyaslandığında, bu kalemlerde yazarken baskı uygulama gerekliliği ve düzensiz mürekkep akışı yazım konforunu düşürür.
Tükenmez kalemle aynı mekanizmaya sahip bu kalemlerin temel farkı su bazlı mürekkep kullanmalarıdır. Bu sayede daha ıslak, dolmakalemlere benzer bir yazım konforu sağlarlar ve yazım sırasında basınca ihtiyaç duymazlar. Diğer yandan kağıt yapısına bağlı olarak arka sayfaya kanama yaparlar.
Tükenmez ve roller kalemlerle aynı mekanizmayı kullanan jel kalemler su bazlı jel kıvamında mürekkep kullanırlar. Mürekkebin özel kıvamından dolayı arka sayfaya kanama yapmazlar ancak kuruma süreleri uzundur.
Bir çoğumuzun ilk kalemi olan bu kalemler, ahşap, metal veya plastik bir dış kaplama içine saklanmış grafit veya kilden yapılmışlardır. Kullanılan iç dolgunun sertliği kalemin yazım konforunu belirler, kişisel tercihlere göre 9H’den 9B’ye değişen bir skaladan tercih yapabilirsiniz.
Tercihinize göre çeşitli kalınlıklarda grafitten yapılmış uçlar kullanan mekanik kalemlerdir. Kisel tercihlere göre 0.2 mm’de 5.6 mm’ye kadar değişen skalada kendinize uygun kalınlığı tercih edebilirsiniz.
Gerçek kaligrafi kalemleri tipik olarak dolma kalemler gibi mürekkep haznesi olmayan daldırma kalemlerdir. Ancak bu tanım günümüzde genellikle italik uç dolma kalemleri tanımlar, nispeten daha düşük fiyat aralığındadır ve el yazısını kaligrafi gibi göstermek isteyen yazarları cezbetmek için setler halinde satılırlar.
Kendi içinde bir piston doldurma mekanizmasına sahip dolmakalemlerdir böylece mürekkebi doğrudan gövde içerisine çekebilirler. Waterman tarafından icat edilmişlerdir. Bu kalemlerde kalemin gövdesi mürekkep haznesi olarak görevi görür.
Üreticilerin kalem parçalarını, iç aksamlarını ve işleyişlerini distribütörlere ve perakendecilere göstermek için geliştirdiği şeffaf kalemlerdir. Ancak daha sonra çok beğenilen bu tasarımlar, kalem içerisindeki mürekkebin izlenmesine olanak sağladığı için birçok kalemseverin favorisi haline gelmiş ve neredeyse her marka tarafından benimsenerek sabit kolleksiyonlarında üretilmeye başlanmıştır.
Kapaksız tasarlanmış dolmakalemlerdir, uç gövde içerisine çekilir. Genelde tükenmez kalemlerde karşımıza çıkan bu mekanizmalar, basmalı veya çevirmeli olabilirler. En çok bilenen örnekleri Pilot Vanishing Point ve Lamy Dialog 3 isimli kalemlerdir.
Dahili bir mürekkep haznesi veya mekanizması olmayan, bunun yerine birkaç kelime bazen harfte bir mürekkebe batırılarak kullanılan yazım araçlarıdır. dolmakalemlerin atası olarak kabul edilir. Genellikle gomalak bazlı, dolmakalem mürekkeplerinden daha kıvamlı mürekkeplerle kullanılır.
Camdan üretilen divite benzer şekilde mürekkebe daldırırlarak kullanılan bir yazı aracıdır. Kalemin ucundaki spiral şekilli oluklar, mürekkebin uçtan kağıda aktarılmasını sağlar. Özellikle mürekkep test ederken kolay temizlendikleri için çok pratik kalemlerdir.
Belirli sayıda üretilecek şekilde tasarlanmış kalemlerdir. Her kalemin üzerinde kaç adet üretildiğini ve o kalemin kaçıncı kalem olduğunu gösteren iki adet numara bulunur.
Sınırlı üretime benzer şekilde belirli bir sayıda, sınırlı bir süre için üretilen tasarımlardır, ancak kalemlerin üzerinde seri numaraları yer almaz.
Kalem ağırlığının, kalem elde tutulurken uç ve arka kısım arasında eşit dağıtıldığını ifade eder. Kalemi tutan kişinin elinin büyüklüğü, kalemi tutuş açısı, destek aldığı nokta gibi özellikler nedeniyle kişiye özel olarak değişkenlik gösterir.
Bir dolmakalemin mürekkep haznesini doldurmak için basınç ve vakum kuvvetlerinden faydalanan mekanizmadır.
Vintage kalemlerde sıkça karşılan bir dolum mekanizmasıdır. Metal bir kartuşun içerisine lastik bir mürekkep haznesi yerleştirilmiştir, lastik kısım sıkılarak vakum yoluyla kartuş mürekkep ile doldurulur.
Vintage kalemlerde yaygın olarak kullanılan bu sistemde, kalemin arkasında piston vidasının yerinde bulunan bir düğmeye basılarak mürekkep dolumu sağlanır.
Büyük bir rezervuar ve onun arkasında bulunan küçük bir lastik keseden oluşan bir dolum sistemidir. Lastik kese sıkarak hazneye mürekkep dolması sağlayan basit bir mekanizmadır.
Dolmakalemin tüm gövdesinin mürekkep haznesi olarak kullanıldığı bir doldurma yöntemidir.
Değerli bir metal olan altın, kıymetli dolmakalemlerde uçlarda, tezyinatlarda kullanılır. Özellikle uçlarda 14K-18K altın kullanılır.
Dolmakalem parçalarının, özellikle uçların yapımında çok yaygın kullanılan bir metaldir. Bir alaşım olup, içindeki metallerin oranı sertliğini, paslanmazlığını belirler.
Kalem üreticileri tarafından kalemlerinde kullanılan dayanıklı, gümüş-beyaz değerli bir metal.
Platin ailesinden bir değerli bir metaldir. Genellikle tezyinatlarda veya uçlarda daha fazla dayanıklılığa ihtiyaç duyulduğu zaman kullanılır.
Dayanıklı ve hafif bir malzeme olan akrilik dolmakalem yapımında yaygın kullanılır. Temelde bir plastik olan reçine mürekkebe, suya ve lekelenmelere karşı dayanıklıdır ancak alkol karşısında ciddi zarar görür.
Bitkisel kaynaklardan elde edilen reçinelerdir. Kalem gövde ve kapaklarının üretiminde kullanılırlar. Üretildikleri zaman belirgin bir olan kokuları zaman içerisinde bir miktar azalır.
Genellikle vintage kalemlerde karşımıza çıkan sert kauçuk malzemedir. Birçok vintage kalemin damak aksamı ebonitten imal edilmiştir.
Dolmakalemlerde ve dönüştürücülerdeki kapalı bir tüpün içinde bulunan, mürekkebi kaleme veya hazneye çekmek kullanan bir mekanizmadır. En sık vidalı olanlar kullanılır.
Dolma kalem mürekkebi içeren küçük, kapalı bir plastik rezervuardır. Bazı kalem markaları kendi özel girişlerini kullanırken, birçok kalem üreticisi aynı tür girişi kullanır. Bu ortak girişli kartuşlara Uluslararası Standart adı verilir. Kısa ve uzun olmak üzere iki seçeneği vardır. Kartuşların kullanımı kolaydır ve yanınızda yedek mürekkep taşımak için ideal bir yöntemdir. Ancak şişe mürekkeplere kıyasla, daha pahalı ve renk seçenekleri de kısıtlıdır.
Kartuş uyumlu dolmakalemlerde sınırsız renk seçeneğine sahip şişe mürekkep kullanılmasını sağlayan genellikle vida pistonlu (Bazı markaların sıkmalı tipte dönüştürücüleri vardır.) doldurma mekanizmalarıdır.
Çoğunlukla vintage kalemlerde karşımıza çıkan levyeli ve aerometric dolum sistemlerindeki mürekkep haznesidir.
Pistonlu, vakumlu kalemlerde ve konvektörlerin içerinde bulununan, mürekkebin doldurulmasına veya boşaltılmasına yardımcı olan çubuk şeklindeki parçadır.(Vakumlu dolmakalemlerinizde uzun yazım seanslarınızda mürekkep akışının devamlılığı için bir miktar gevşetmeyi unutmayın.)
Kalemin kapak haricindeki ana kısmıdır.
Kalemin parmak tarafından kavranan,uç ve gövdeyi birbirine bağlayan, kalem tasarımına göre üçgen veya yuvarlak olabilen bölümüdür. Kalemin ucu bu bölümün içinde damakla buluşur.
Kalemin uç kısmını kapatan, gövdedeki yerine çeşitli mekanizmalarla oturan kısımdır. (Vidalı, çekmeli veya mıknastıslı olabilirler) (Mekanizmasını bilmediğiniz bir kalemin kapağını önce saat yönünün tersine doğru çevirerek vidalı olup olmadığını kontrol edin, böylece kapakta oluşabileceğiniz hasarların önüne geçersiniz.)
Kalemin ana gövdesinde mürekkep haznesini içinde barındıran uzun kısımdır.
Kalem içerisinde mürekkep bulunduran boşluktur (mürekkep haznesi).
Kalemin doldurma mekanizmasının üzerindeki çıkarılabilir kapaktır.
Birçok pistonlu dolmakalemde gövdenin üzerinde bulunan mürekkep seviyesini görmemizi sağlayan şeffaf ya da yarı saydam bölümüdür.
Bir kalem üzerindeki metal süslemelerdir. Genellikle klips, merkez ve orta bandı gibi metal donanımlara verilen genel isimdir.
Bu parça çoğunlukla kapağa eklenen bir metaldir ve kaleminizi cebinizde taşınmanıza yardımcı olur, ayrıca masadan yuvarlanarak düşmesini de engeller. Ancak siz yine de kaleminizi kullanmadığınızda, güvenli bir şekilde bıraktığınızdan emin olun. Çünkü Murphy kanunlarına uygun olarak, yere düşen dolmakalem her zaman ucunun üzerine düşer.
Dekoratif bir tasarım detayı veya kalem kapağındaki dişlere destek sağlamak amacıyla, kalem kapağının tabanının yakınına yerleştirilen metal bir halkadır.
Kalemin gövde ve kapağının altındaki malzemeyi gösterecek şekilde üzerine geçirilmiş, genellikle gümüş ya da altın gibi değerli metallerden yapılan dekoratif bir kaplamadır.
Özellikle eye-dropper kalemlerde daha sık rastladığımız bu silikon ya da kauçuk bu parça, mürekkebin kalemden sızmasını önleyen koruyucu bir parçadır. Duruma göre seneler içerisinde yenilenmesi gerekebilir.
Kalemin kağıda temas ve kılcal etki sayesinde mürekkebi kağıda aktaran, çoğunlukla metalden yapılmış parçadır.
Dolmakalem ucuna kaynaklanmış genellikle iridyumdan üretilmiş küçük sert metal parçasıdır. Farklı uçlar elde etmek için, uç ustaları tarafından istenilen şekle uygun olarak öğütülür.
Uç topundan havalandırma deliğine kadar uzanan çok ince kesimdir. Ucu iki yanağa ayırır.
Dolmakalemin ucunun üzerini kaplayan, genellikle kalem gövdesiyle yekpare uç çeşididir. Parmaklarınıza mürekkep bulaşması ihtimalini ortadan kaldırır. Parker 51 ve Lamy 2000 modelleri bu uç modeliyle bilinir.
Yazım sırasında asla esnemeyen uçlardır, oldukça sert yazarlar. Bu durum, ucun cızırdaması anlamına gelmez, ancak esnek yazım karakteri olmadığı anlamına gelir. Genellikle çivi gibi sert olarak anılırlar.
Uç kanatlarının değişken yazma basınçları altında birbirinden ayrılarak değişik çizgi çeşitleri oluşturmasına izin veren uçların genel adıdır. 20 yüzyılın başlarında üretilmiş kalemlerde sıkça kullanılmıştır. Özellikle Vintage altın uçlu kalemlerde karşımıza çıkmaktadır. Günümüzde bazı firmalar esnek uç üretmeye çalışmaktadır, ancak eski kalemlerdeki kadar çizgi varyasyonuna sahip oldukları söylenemez.
Yazım sırasında uygulanan basınç karşında uç kanatları aralanarak çizgi çeşitliliği yaratan ve yumuşak bir yazım hissi veren uçlardır. Esnek uçlu kalemler gibi uç kanatları birbirinden tamamen ayrılmaz ve yüksek basınç uygulanırsa zarar görürler.
Bu uçların dümdüz bir uç kesimi ve çok keskin kenarları vardır. Çok çeşitli çizgi varyasyonları oluşturdukları için genellikle kaligrafi için kullanırlarlar. Günlük kullanım için çok tercih edilmezler çünkü dikkatli, yavaş kullanılmaları ve belirli bir açıda tutulmaları gerekir aksi takdirde kağıtta hasar oluştururlar.
Bu uçların dümdüz bir uç kesimi ve yuvarlatılmış kenarları vardır. Net italik uçlara göre daha akıcı ve kolay bir kullanımları vardır. Kimi zaman 'stub' olarak nitelendirilseler de, stub uçlarda çok daha yuvarlak uç kenarları bulunur.
Kalem ucunun, kalemi tutuş şekline göre sağa ya da sola yatık şekilde açılı olmasına verilen isimdir. Özellikle kalemi tutarken sola ya da sağa doğru çevirerek yazan dolmakalem kullanıcıları için olmazsa olmazdır. Bazı markalar (Pelikan, Montblanc, Parker) kullanıcılara hazır oblik uçlar sunduğu gibi, standart bir kalem de oblik olacak şekilde özelleştirilebilir.
Temelde müzik notları yazmak için özelleştirilmiş bir italik uç formudur, modern kalemlerde daha fazla mürekkep akışı da sağlayan bu uç Platinum, Sailor ve Pilot markalarında bulunabilir. İstenilen ıslak yazımı sunmak için klasik tasarımında çift uç yarığı bulunur. Çizgi çeşitliliği ve ıslaklığından dolayı bir çok kalemsever tarafından tercih edilir.
Uç tasarımlarında iki farklı renkte metal kullanılmasını tanımlar. Genellikle sarı altın ve rodrum beraber kullanılır.
Damak üzerinde yer alan bu yarıklardır, mürekkep haznesinden mürekkep çekilmesine yardımcı olurlar.
Uçta, uç yarığının ucunda bulunan, kullanılan mürekkebin yerine havanın kartuşa aktarılmasında görev alan deliktir.
Noodlers'ın Ahab Flex Pen gibi belirli kalem türlerini doldurmaya yardımcı olmak için kullanılan küçük bir tüp.
Ucun altında bulunan, mürekkep haznesinden uca mürekkep iletimini sağlayan plastik veya ebonit parçadır.
Damağın üst kısmında, ucun arkasında bulunan ve mürekkebin beslemeden geçmesi için bir yol sağlayan çok ince bir yarıktır. Mürekkep akışı için gerekli kılcal hareketi sağlamaya yardımcı olur.
Dolmakalemlerin çalışma mekanizmasının temelidir. Bir sıvının yerçekimi gibi dış kuvvetler olmadan dar alanlarda gösterdiği akma yeteneğidir.
Kalemin mürekkeple ilişkisidir. Genellikle, mürekkebin kalemden ne kadar serbestçe çıkmaya istekli olduğuna bağlı olarak 'ıslak' veya 'kuru' olarak tanımlanır.
Mürekkebin kalemden çok serbest ve hızlı bir şekilde akmasıdır. Bu, bir kalemin veya mürekkebin bir özelliği olabilir, aslında kalem ve mürekkebin hatta zaman zaman kağıdın da dahil olduğu bir kombinasyonun sonucudur.
Farklı mürekkepler, hatta bazen aynı markanın farklı renkteki mürekkepleri bile birbirinden farklı akıcılık derecelerinde olabilirler. Bu da damaktan uca iletilen mürekkebin daha az olması sonucunu doğurur. Ancak unutmayın, yazı konforu mürekkep, kağıt ve kalemin birleşiminden oluşur. Bazı dolmakalemlerin damakları çok ince olabilir ve bu durumda akıcı mürekkeple dahi tatmin edici sonuç vermeyebilir. Ayrıca kağıt da çok emici nitelikte ise, daha kuru bir yazım hissiyatı sunabilir. Kuru nitelikte mürekkepleri ıslak damağa sahip kalemlerinizle kullanarak, daha iyi bir sonuç elde edebilirsiniz.
Yazım esnasında, dolmakalemin ucunun kağıtla girdiği etkileşim. Ucun kağıdı tutması olarak da tarif edeceğimiz geri bildirim, hem ucun yapısına hem de kağıdın yapısına bağlı olarak meydana gelebilir..
Yazı yazmak, desen çizmek ya da mekanik olarak basmak için kullanılan, çeşitli renklendirici ya da boyalar kullanılarak üretilmiş, akışkan bileşik.Kısacası bir dolmakalemi masa aksesuarı, kağıt ağırlığı ya da pahalı bir takı olmaktan çıkarıp yazı gerecine dönüştüren kutsal sıvı. Dolmakalemlerde kullanılan mürekkepler özeldir. Yani tüm mürekkepleri kimyasal yapıları nedeniyle dolmakalemlerde kullanamayız. Dolmakalem mürekkebi çeşitlerimizi buradan görebilirsiniz.
Kalemin damağındaki kanallardan geçecek kadar ince öğütülmüş sim parçaları ilave edilmiş dolmakalem mürekkepleridir. Her kağıt üzerinde görülebilir. Sanılanın aksine kalemlerde tıkanmaya veya zarara sebep olmazlar ancak uzun süre bekletilince kuruyabilirler, suyla yıkandıklarında ya da hava sıkıldığında temizlenirler. Kullanılmadan şişenin çalkalanması gerekir.
Sadece divit kalemlerle kullanılan bu mürekkepler, su ve gomalak gibi bağlayıcı ajanlarla açılarak kıvamı ayarlanan ince kurumdan hazırlanırlar. Dolmakalem mürekkebinden daha dayanıklı, kalıcı ve koyu kıvamlıdırlar.
Zaman içerisinde solmaya karşı dayanıklı olan bu mürekkepler, uzun yıllar ilk günkü renklerini korurlar.
Demir tuzları ve tanik asitlerden yapılan mürekkeptir. Oldukça kalıcı ve su geçirmez olmasına rağmen, bu mürekkepler genellikle kalemin metal parçalarında (özellikle uçta) kimyasal korozyona neden olur. Kıymetli dolmakalemlerde kullanılmamaları, diğer kalemlerde de bir haftadan daha uzun süre bekletilmemeleri önerilir.
Yazılı veya basılmış mürekkebin üzerine vurgu yapmak için üretilmiş mürekkeplerdir. Genellikle fosforlu olanları tercih edilir, ancak açık renkli tüm mürekkepler de aynı amaçla kullanılabilir.
Üretim amaçlarına göre özel aydınlatma koşullarında ya da ısı ile görünür hale gelen, çıplak gözle görünmeyen mürekkeplerdir.
İstediğiniz rengi elde etmek için karıştırabileceğiniz mürekkeplerdir. Farklı markaların ya da aynı marka olsa bile üzerinde belirtilmediği sürece mürekkeplerinizi karıştırmak kaleminiz için zararlı kimyasalların ortaya çıkacağı tepkimeler oluşturabilir.
Çok ince öğütülmüş ve boya gibi sıvı süspansiyonlu şekilde yapılmış dolmakalem mürekkeplerine verilen isim. Bazı markaların yaptığı bu mürekkeplerdeki pigment o kadar ince öğütülmüştür ki, içindeki pigmentler neredeyse mikroskobik düzeyde bir inceliğe sahiptirler. Böylelikle, dolmakalemin damağındaki kanallarda herhangi bir tıkanmaya sebep olmaksızın kolaylıkla akarlar. Pigmentli mürekkepler genelde suya daha dayanıklı olduklarından, sanatçılar tarafından tercih edilirler. Ancak her pigmentli mürekkebin dolmakaleme uygun olmadığını, yalnızca dolmakaleme uygun pigmentli mürekkepleri tercih etmek gerektiğini hatırlatalım. Kullanımdan önce çalkalanması önerilir.
Siyah ışık altında parlayan mürekkepleri tanımlar.
özellikle piston mekanizmalı dolmakalemlerde kullanılmak üzere üretilmiş, içerisinde akışkanlığını arttırmak ve kalem parçalarının sorunsuz çalışmasını sağlamak için özel katkı maddeleri eklenmiş mürekkeplerdir. Özellikle Noodler's markasının Eel (yılan balığı) serisi mürekkepleri, bu özellikleri ile bilinirler.
Özellikle imza sahteciliğine karşı üretilmiş bu mürekkep tipi suya, UV ışınlarına, ağartıcılara, ağır kimyasallara ve benzeri tüm ürünlere karşı dayanıklıdırlar.
Aşırı düşük sıcaklıklarda donmaya dayanacak şekilde formüle edilen mürekkeplerdir.
Sudan hiç etkilenmeyen mürekkeplerdir.
Su direnci, mürekkebin bir kısmının suya maruz kaldıktan sonra kağıt üzerinde kalacağı anlamına gelir. Suyla temasından sonra kağıt üzerinde kalan sadece bir bileşen olabilir, orjinal rengin çok az gösterir veya hiç gösterilmeyebilir ancak okunabilir bir kalıntı bırakır.
İçerisine genellikle mürekkebin adına uygun olacak şekilde koku bulunduran mürekkeplerdir.
Mürekkep renginin göz tarafından algılanan yoğunluğunu tanımlamak için kullanılan terimidir. Mürekkebin içinde bulunan boya miktarı, mürekkebin doygunluk seviyesini belirler. Yüksek doygunluğa sahip mürekkepler daha koyu renklere sahiptir, ancak daha uzun sürede kururlar. (Kullanılan kağıdın özelliklerine göre değişkenlik gösterebilir.)
Koyu mavi mürekkeplerin genel adı olsa da sadece koyu mavi, lacivert veya gece yarısı mürekkebi dışında mavi-siyahı ayırt etmenin kesin bir yolu yoktur. Orijinal terim, iron gall tarzında asidik mürekkeplerin kullanıldığı ve mürekkebin mavi bir renk olarak yazıp, zamanla daha donuk bir maviye döndüğü mürekkep tiplerinden gelmektedir.
Mürekkep içindeki boya birleşenlerinin ayrılarak, özellikle yazılan harflerin kenarlarında daha vurgulu hale gelmesi.
Uzun süre UV ışınlarına maruz kalmaya ve solmaya karşı dirençli dolma kalem mürekkebinin özelliklerini tanımlamak için Noodler's Ink tarafından kullanılan bir terim.
Kağıdın arka yüzünden ön yüzüne yazılanları görebildiğimiz durumdur. Bu, mürekkebin kağıdın arkasına geçtiği kanama ile karıştırılmamalıdır. Bu aynı zamanda yankı ve hayalet olarak da bilinir.
Yazım sırasında harflerin belirli kısımlarında biriken dolmakalem mürekkebinin yaygın ve sıklıkla istenilen görüntüsüdür. Gölgeleme sonucunda mürekkebin rengi ve doygunluğu tek bir harf veya sözcük içinde farklı görünür. Bu özellik tükenmez veya roller kalemlerle elde edilemez ve dolmakalem kullanımının mürekkeplerinde çok çekici bulduğu bir yönüdür. Yazının kağıdın arkasından da okunabilmesi anlamına gelen gölgelenme ile karıştırılmamalıdır.
Dolmakalemseverlerin mürekkeplerinde özellikle son yıllarda aradığı bu özellik, mürekkebin biriktiği yerlerde kuruması sırasında içindeki diğer renk boyalarının ortaya çıkıp değişik ışıltılar yaratmasıdır. Özellikle belirli kağıt türlerinde, ıslak yazımda ve farklı ışık açılarında görünen genellikle metalik renkli parlak alanlardır. Tomoe River gibi mürekkebi emmeden kurumasında fırsat veren yüksek perdahlı kağıtlarda kolaylıkla gözlenebilir.
Mürekkebin renginin noktasal olarak kağıdın arka sayfasına geçmesidir. Kağıt, kalem ve mürekkebe göre değişkendir, ancak genellikle çok emici bir kağıt göstergesidir.
Mürekkebin emici kağıtlarda çizilmiş çizginin dışına doğru dallanmış damarlı desen oluşturmasına verilen isimdir. Yayılma olarak da adlandırılır.
Yazım sırasında mürekkebin akışının kesintiye uğramasıdır. Kalem, kağıt, mürekkep veya bu üçünün kombinasyonundan kaynaklanabilir.
Uçtan kaynaklanan bir sorundur, genellikle yanaklarının hizasının farklı olması, uç topundaki çapaktan kaynaklanabilir. Dolmakalemin ucunun kağıt üzerinde kaymamasını ifade eder.
Esnek uçlu kalemlerde, uç kanatları birbirinde ayrılırken mürekkebin yeterli derecede akmaması ya da kapilar etkinin bozulması nedeniyle, her iki uç kanadı ayrı çizgi çizerken, ortasının boş kalması durumuna verilen isim.
Mürekkebin uç yarığından çıkarak, ucun üzerini kaplaması durumuna verilen isim. Kimi zaman kalemden, kimi zaman mürekkepten kaynaklanan bu durumun kaleme herhangi bir zararı yoktur. Birçok kalemsever tarafından estetik bulunur.
Genellikle camdan yapılmış mürekkebi muhafaza etmek için kullanılan bir masaüstü aksesuarıdır.
Bazı mürekkep üreticileri tarafından şişenin içerisindeki mürekkep seviyesi düştüğünde, şişe içindeki mürekkebin azaldığı durumlarda, sıvıyı daha küçük hacimde derinleştirerek, dolmakalemi doldurmanıza yardımcı olmak için şişenin içine oturan koni biçimli bir plastik hazne.
Biten mürekkep kartuşlarını yıkamak, başka bir renkte şişe mürekkep ile doldurmak veya bir şişedeki son mürekkebi boşaltmak için kullanılan deri altı iğnesine benzer küt uçlu şırıngadır.
Ahşap veya metal bir gövdeye sabitlenmiş, oval alt kısmında değiştirilebilen kurutma kağıdı bulunan şık bir masaüstü aksesuarıdır.
Sayfa yazıldıktan sonra kurumayan fazla mürekkebi emerek, etrafa yayılmasını önlemek ve kurumasını sağlamak amacıyla kullanılan özel emici bir kağıttır.
Evet, yanlış duymadınız, bebek burun temizleyicisi olarak kullanılan bu pompa dolmakalemler için bir mucize. Temizlik sırasında kartuş / dönüştürücü kullanan dolmakalemleri temizlemeye ve kurutmaya yardımcı olur.
Dolmakalemin tezyinatlarında (klips, bant, trim) kullanılan altın veya gümüş kaplamanın fiziksel veya kimyasal olarak yıpranması sonucu altta kaplama yapılan metalin (genellikle pirinç) açığa çıkmasıdır. Yeniden kaplama yapılarak düzeltilebilir.
Kalemin metal tezyinatlarında kimyasallar veya oksidasyon nedeniyle oluşan paslanmadır.
Plastik malzemelerden yapılan kalemlerde, aşırı kuvvet, tramva, parçaların aşırı sıkması sonucunda oluşan strese bağlı olarak meydana gelen kırıklardır.
Uç toplarının birleştikleri noktada çok yuvarlak olmasından kaynaklanan bir sorundur. Uçların kağıtla buluştuğu noktada olması gerektiği gibi düz bir yüzey yerine küçük bir ters havuz oluşur. Ucun mürekkebi dağıtan kısmı kağıda değmediği için akış sorunu oluşur, sonuçta kötü başlangıçlar, tutarsız mürekkep akışı ve atlama problemleri olarak ortaya çıkar.
Kalemin damak kısmından veya uç ile gövdenin birleştiği yerden damla halinde mürekkep akması halidir. (Özellikle eye-dropper denilen kalemlerde sık rastlanır) Bu genellikle kalemin içi ile çevredeki ortam arasındaki sıcaklık farkından, uçak gibi basıncın değiştiği ortamlarda veya büyük mürekkep haznesine sahip bir kalemde az mürekkep çok hava bulunduğu durumlarda ortaya çıkabilir. Özellikle de yazım esnasında, elinizin sıcaklığı gövdedeki sıcaklığı arttırabilir ve bu durumda hazne içindeki hava ısınır ve bu basınçla bir miktar mürekkebi de dışarı atar. Bu duruma kusma adı verilir.
Mürekkebi, hazneden kasıtlı olarak iterek beslemeye doğru akmaya zorlamaktır.
Bazen bir mürekkebin kâğıtta nasıl görüneceğini denemek ister ama kaleminize çekmek istemezseniz, kalemin ucunu mürekkep şişesine daldırmak suretiyle yazabilirsiniz. Buna daldırma testi adı verilir. Ancak unutmayın, kalemin ucunu şişeye batırdığınızda kalem normalden ıslak yazabilir. Bu da mürekkebin rengini olduğundan daha kalın gösterebilir. (Aynı mürekkep farklı dolmakalemlerde ve uçlarda değişik renklerde görünür)
Kalemin tüm gövdesi bir mürekkep haznesi olarak kullanılabilmesi için mevcut bir dolum mekanizmasına sahip bir dolmakalemi eyedropper kaleme dönüştürme işlemine verilen ad. Bu dönüşümün yapılması kalemin gövde niteliğine bağlıdır. Örneğin gövdesinde delik olan Lamy Safari gibi kalemlerle yapılması mümkün değildir. Ayrıca, bu işlemin yapıldığı kalemleri uygun bir o ring ya da silikon gres malzeme ile olası sızıntılara karşı dirençli hale getirmek tatsız sürprizleri engeller. Eyedropper için gerekli silikon gresi sitemizden satın alabilirsiniz. Ayrıca dolmakalem eyedropper dönüşüm videomuzu buradan izleyebilirsiniz.
Kalemin yüzeyine koruma ve dayanıklılık sağlamak için kullanılan şeffaf veya renkli vernik.
Japon kalem ustaları tarafından yapılan bu kalemler, öğütülmüş değerli metal tozlarıyla özel teknikler kullanarak kalem yüzeyinde istenilen tasarımın çizilmesi ve boyanmasıyla elde yapılırlar. Çok aşamalı bir sizi işlemle elde edilen bu kalemler çok kıymetli ve pahalıdır.
Urushi ağaçlarından elde edilen son derece dayanıklı ve güzel bir Japon cila. Urushi cila işlemi oldukça zor ve uzun süren bir işlemdir. Ayrıca ıslakken zehirli sarmaşıkta da bulunan urushiol içerdiği için oldukça da tehlikeli bir maddedir. Ancak doğru şekilde muamele edildiğinde, oldukça dayanıklı ve sert bir bitişe sahip olduğundan kalem gövdelerini çok dayanıklı hale getirir ve cilalandıktan sonra kalemlere harika bir parlaklık verir.
Dolmakalemlerin hareketli parçalarını yağlamak ve damlalık dönüşümü yapılırken dişleri kapatarak sızdırmazlığı sağlamak için kullanılan grestir. Bu gresin zamanla sertleşmemesi, suya ve mürekkebe dayanıklı olması ve dolmakalem mürekkepleriyle reaksiyona girmediği için tercih edilir. Dolmakaleme zarar vermemesi için mutlaka saf silikon gres olmalıdır.
Genellikle ŞŞ (Şişedeki Şeyler) olarak adlandırılan ve mürekkepte sporların büyümesi ile oluşan küf durumu bu şekilde ifade edilir. Bu durum, maalesef dolmakalem severleri oldukça üzen bir durumdur. Kimi zaman mürekkep şişesini açtığınızda, mürekkebin yüzeyinde beyaz bir küf tabakasına şahit olabilirsiniz. Bazen de mürekkebin yüzeyinde herhangi bir değişiklik olmaz ancak içerisinde sümüksü bir tortu oluşur ve genellikle bu tortuyu, kaleminizi mürekkebe batırana kadar fark etmezsiniz. Küf kulağa oldukça korkutucu ve iğrenç gelse de genellikle kalemde kalıcı bir hasara sebep olmaz. Çoğu mürekkep firması, bu durumu engellemek için mürekkeplerin içerisinde biyosit denilen ve spor oluşumunu engelleyen kimyasal bir madde koyar. Her ne kadar, mürekkep küfü nadir görülen bir durum olsa da dış etkenler ya da ıslak bir kalemin şişeye daldırılması nedeniyle oluşabilir.
Dolmakalem mürekkeplerinin içerisine, küf ve diğer organik oluşumların büyümesini engellemek için eklenen kimyasallardır.
En güçlü yapıştırıcılardan biridir. Türkiye’de japon yapıştırıcısı olarak bilinen bu materyal dış etkenlerden etkilenmeden hızlı ve güvenli bir yapışma sağlar.
Butanon olarak bilinen bu kimyasal kalem parçalarını birbirine sabitlemek için kaynak maddesi olarak kullanılır.
Makale derlenirken aşağıdaki kaynaklardan yararlanılmıştır. gouletpens.com, auladeletras.net, vintagepens.com, richardspens.com .
Makakelenin hazırlamasında emeği olan Zeynep Kalemsever'e teşekkür ederiz.
Dolma kalem konusunda yeterince bilgi sahibi olduysanız ve kullanmaya karar verdiyseniz, dolma kalem, dolma kalem mürekkebi ve dolma kalem uyumlu defter koleksiyonlarımıza göz atabilirsiniz.
Yorumlar gösterilmeden önce onaylanacaktır.
PenFest İstanbul, Türkiye'nin tek kalem ve yazı organizasyonu. Bu yıl 4. kez yine Çırağan Sarayında düzenlenecek. Organizasyonun ana sponsoru Markakalem. Tabiri caiz ise Penfest "Yılın en büyük kalem buluşması" sayılabilir. Bu yazımızda Penfest hakkında bilmeniz gerekenleri listeledik.